Hypnose bij medische interventies (H-MI)
Hypnose bij medische behandelingen (H-MB)
Hypnose bij psychotherapie (H-PS)
Overig te volgenZOMER 2023 NIEUWSFLITS
Een periode van herbronning en bezinning
Inleiding door de voorzitter
Beste VHYP-leden,
Ik hoop dat je momenteel met volle teugen van je zomerverlof aan het genieten bent of dat je een zomerbreak in het vooruitzicht hebt. Dit jaar heb ik gekozen voor een ‘staycation’ ver weg uit de drukte en dat biedt, naast het uitrusten en herbronnen in je eigen omgeving, de kans om enkele dingen die gedurende het jaar op de werkplank zijn blijven liggen, af te werken.
Het is de warmste en zonnigste zomer sinds het begin van de metingen en die ‘yange’ energie wil ik als aanhef nemen bij het begin van deze nieuwsbrief. De natuur is in volle bloei en expansie, maar ook de VHYP volgt die beweging en heeft opnieuw mooie projecten op til staan.
De afgelopen Algemene Ledenvergadering, voorafgegaan door een interessante lezing van VHYP-lid Dr Jessie Delooz, heeft ons aangetoond dat ook de VHYP in goede gezondheid verkeert en dat we zelfs kunnen gewag maken van een echte groei in termen van activiteiten en leden.
Ik hoop dat jullie als leden zien hoe hard het bestuur werkt om zinvolle opleidingen en activiteiten te blijven organiseren – regelmatig gratis voor onze leden - en hoezeer wij jullie belangen in het medische en psychotherapeutische beroepsdomein blijven verdedigen, bijvoorbeeld door in een reeks persartikels (die we ook zullen voorstellen in deze nieuwsbrief) het onderscheid te blijven benadrukken tussen lekenhypnose en de empirisch onderbouwde hypnose die wij als erkende beoefenaars van gezondheidsberoepen in het werkveld zetten.
In deze zomernieuwsflits ik wil in de eerste plaats terugblikken op de Algemene Vergadering van de VHYP gedurende dewelke we een nieuw bestuurslid hebben kunnen laten verkiezen: Dr Jessie Delooz zal voortaan het bestuur versterken als vertegenwoordiger van de beroepsgroep van de psychiaters. Gezien het belang van deze beroepsgroep wil de VHYP in de richting van de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie (VVP) een inspanning doen om meer psychiaters een opleiding in hypnose te laten volgen. Eenzelfde inspanning willen we doen naar de tandartsen toe en daarom ben ik bijzonder tevreden dat er op 12 oktober 2023 opnieuw een HCiMS-opleiding start waarvoor ook tandartsen kunnen inschrijven (zie verder in deze nieuwsbrief).
Ik wil jullie als leden ook graag uitdrukkelijk bedanken voor de positieve interacties die ik met jullie heb gehad gedurende het voorbije academiejaar en voor inspanning die jullie geleverd hebben om deel te nemen aan onze ledenbevraging die een hoog responspercentage had. Laat dit ook het moment zijn om jullie uit te nodigen om ons als bestuur te blijven op de hoogte houden van jullie wensen en aspiraties als leden. Vergeet niet dat wij als vereniging ook mee jullie activiteiten of publicaties als leden mee blijven bekend maken (voor zover ze relevant zijn voor het werkveld dat wij vertegenwoordigen).
Als voorzitter is het nog steeds mijn ambitie om het niveau van tevredenheid van de VHYP-leden nog op te krikken en het ledenaantal verder op te drijven. Het is meer dan ooit belangrijk om de rangen te sluiten onder de beoefenaars van gezondheidsberoepen (WUG-beroepen=Wettelijke Uitoefening Gezondheidszorgberoep) die met hypnose werken.
In deze nieuwsbrief wil ik ook opnieuw een VHYP-hypnosedeskundige in de kijker zetten en een overzicht geven van de VHYP-opleidingsagenda voor het najaar 2023, maar ook nog eens pleiten voor het afwerken van het volledig opleidingscurriculum tot hypnosedeskundige bij VHYP in plaats van alleen de VHYP-basisopleiding te volgen of enkele vervolgmodules. Ook de verplichte uren supervisie horen bij dat volledige curriculum. Ik wijs alle VHYP-leden graag ook nog eens op de aanbevelingen die we met een werkgroep van de Hoge Gezondheidsraad hebben geformuleerd aan het adres van de Minister van Volksgezondheid. In het najaar zal ik enkele gratis webinars aanbieden om leden die al een heel eind staan in hun voortgangscurriculum ertoe te brengen om hun eindpaper af te werken. Ik zal in de aanloop naar die webinars een VHYP-mail sturen met de aankondiging van de data voor deze ‘paper in a day’-seminars.
Als opleiders zijn wij ervan overtuigd dat het niet afwerken van de volledige opleiding je als aspirant-hypnosedeskundige niet in staat stelt om op veilige wijze met verschillende soorten medische en/of psychotherapeutische problemen aan de slag te gaan. Het is dus ook niet het niveau dat wij wensen aan te prijzen. We meten ons aan de vereisten van de European Society of Hypnosis (ESH) en de International Society of Hypnosis (ISH) die hun leden ook een aantal criteria voor kwaliteit opleggen.
Ik wil ook graag de aandacht trekken op het boek dat VHYP-lid Katrien Van Paemel samen met haar collega Eva Plasschaert zopas heeft uitgebracht bij Gompel&Svacina en op het boek over klinische hypnose dat Dr Nicole Ruysschaert heeft uitgebracht; dit boek zal voortaan ook de syllabus bij de VHYP Basisopleiding zijn.
Tot slot herhaal ik nog eens onze oproep om kandidaat-docenten en -supervisoren aan te trekken. De VHYP is toe aan verjonging en VHYP-leden die hun opleiding volledig hebben afgerond, willen we de kans bieden om als hulptrainer mee te stappen in voortgezette modules en hen zo via een ‘train-the-trainer’ systeem naar het vereiste niveau te brengen.
Ik wil jullie opnieuw vragen om deze nieuwsflits volledig te lezen en met ons in gesprek te gaan over jullie aspiraties en verwachtingen. Weet dat wij er alles aan doen om onze leden te betrekken bij de dagelijkse werking van VHYP en dat we trachten om het dubbel en dik de moeite te maken om lid te zijn.
Ik wil jullie allen een veilige, deugddoende en rustgevende zomer toewensen en hoop jullie terug te kunnen ontmoeten in de loop van he najaar.
Hartelijke groet, namens het bestuur
Erik de Soir - VHYP-Voorzitter
VHYP IN DE MEDIA
Volg ons op Facebook
Volg VHYP op Facebook voor waardevolle inzichten, evenementen en de nieuwste ontwikkelingen in hypnose.
www.facebook.com/vhypbe
Kijk eens diep in mijn ogen
Artikel verschenen in Knack Weekend op 03.05.23
ONLINE (alleen voor abonnees): https://weekend.knack.be/human-interest/psychologie/helpt-hypnose-echt-ik-heb-sindsdien-geen-paniekaanvallen-en-hyperventilatie-meer/
Helpt hypnose echt? Over hypnose bestaan heel wat mythes, maar toch is hypnotherapie de jongste jaren weer erg populair. Terecht?
Wij trokken op onderzoek.
Tekst: Michael De Moor
Mijn eerste kennismaking met hypnose was er een om nooit te vergeten. Ik was elf en op een avond tijdens de skiklassen gaf onze leraar een hypnoseshow. Wat er die avond gebeurde, ben ik met het vervagen van de tijd grotendeels vergeten, maar het maakte een diepe indruk op me. Al is het uiteraard een beetje jammer dat net dit soort spektakels aan hypnose wordt gelinkt. Want hypnose is veel meer dan dat. “De term komt van het Griekse hypnos, wat slaap betekent. Terwijl het eigenlijk niets met slaap te maken heeft”, zegt psycholoog Johan Vanderlinden, die jarenlang verbonden was aan het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven en zelf ook hypnotherapie toepast. “Hypnose is een toestand van veranderd bewustzijn, waarbij de concentratie voor een beperkte waarneming toeneemt. Je bent minder betrokken op wat er rondom je gebeurt en je wordt vatbaarder voor suggesties.
Vergelijk het met een spannende film zien, waardoor je de omgeving even vergeet. Elke hypnose is dan ook een vorm van zelfhypnose.” Het grootste misverstand over hypnose, en een dat weleens tot angst leidt bij wie erdoor geboeid is, is dan ook dat er iemand binnendringt in je psyche en bezit van je neemt, vult Erik de Soir, voorzitter van de Vlaamse Wetenschappelijke Hypnose Vereniging, aan. “De getuigen van Jehova mogen om die reden bijvoorbeeld niet onder hypnose gaan. Mensen zijn vaak bang van controleverlies, maar dat is echt niet aan de orde.
Hypnose is ook niet gevaarlijk, zoals soms beweerd wordt. Een belangrijk aspect is de suggestibiliteit, maar dat betekent niet dat iemand je iets tegen je wil kan laten doen.”
WEG MET DE PANIEK
Marc ging zes jaar geleden in hypnotherapie. En daar is hij bijzonder enthousiast over. Marc: “Ik kreeg op een gegeven moment last van angst- en hyperventilatieaanvallen. Op het werk ben ik een paar keer naar huis moeten gaan, of ik moest aan de kant van de weg gaan staan omdat ik niet verder kon rijden. Ik ben zelfs ooit op de spoed beland omdat ik dacht dat ik een hartaanval kreeg. Ik heb een dokter en psychiater geconsulteerd, maar dat hielp niet. Via research ben ik dan op hypnotherapie gestoten. Ik stond er wat sceptisch tegenover, maar heb toch de stap gezet. En dat is de beste beslissing ooit. Ik heb sindsdien geen paniekaanvallen meer gehad, heb ook geen hyperventilatie meer, al krijg ik soms nog een ambetant gevoel. Maar ik kan het nu beter plaatsen, waardoor de aanval niet doorbreekt.
Natuurlijk, als je ervan overtuigd bent dat hypnose niet werkt, zal het ook niet werken. Er moet een drang zijn om aan je probleem te werken, anders is het een maat voor niets.”
Ook Katelijne vond een oplossing voor haar probleem, dankzij hypnose. “Een paar jaar geleden vond ik mezelf te dik. Van alles heb ik geprobeerd, zelfs proteïnediëten. Op een dag las ik iets over hypnose en met een bang hartje ben ik er dan naartoe gereden. En dat is heel goed meegevallen. Je moet wel een klik hebben met de hypnotiseur en die vertrouwen.
En opletten voor charlatans, want die zijn er natuurlijk ook. Ik heb één sessie gedaan en dat was een heel speciaal, fijn gevoel. Je bent niet van de wereld, maar maakt alles bewust mee.
Ik vergelijk het met meditatie. Uiteindelijk ben ik 12 kilo kwijtgeraakt. Wanneer ik naar de winkel ga, stap ik niet meer naar de snoep maar naar de groenten en het fruit, ik ben meer gaan wandelen…
Na een tijdje ben ik weer wat aangekomen, daarom ben ik nog eens teruggegaan. Mijn gewicht is nog niet wat het moet zijn, maar dat heeft tijd nodig, natuurlijk. Wanneer je erachter staat, werkt hypnose echt. Maar belangrijk is dat je het uiteindelijk helemaal zelf doet. Enkele weken na je sessie krijg je trouwens een mail met de vraag hoe het gaat. Mocht je nog vragen hebben, dan kun je er weer terecht. Dat vind ik goed, want zoiets geeft vertrouwen.”
ZONDER VERDOVING
Je zou haast denken dat hypnose een wondermiddel is dat universeel kan worden ingezet. Toch wil Johan Vanderlinden de verwachtingen een beetje temperen. “Het werkt goed bij mensen met angst en depressie, dat wijzen verschillende metastudies uit. De combinatie van antidepressiva en hypnose werkt effectiever dan enkel medicatie. Ook trauma’s en dissociatieve stoornissen
kunnen verbeterd worden en het is ook effectief bij emotionele verwaarlozing en hechtingsstoornissen. Je kunt eveneens werken rond afscheid nemen van een overleden persoon, op voorwaarde dat de therapeut een gedegen kennis heeft van rouwverwerking. Anderzijds geeft onderzoek weinig steun aan het feit dat het effect kan hebben bij stoppen met roken. Ik heb weliswaar mensen
behandeld, maar met wisselend succes. Als de motivatie erg sterk is en de cliënten niet verwachten dat het na één sessie opgelost is, kan het helpen.
Al is er te weinig evidentie om dat aan te tonen. Voor de behandeling van obesitas kan het wel ingezet worden, in combinatie met andere behandelingen. Voor anorexia werkt het dan weer minder goed.” Ook bij burn-out of een persoonlijke crisis wordt het ingezet. “Je kunt in zulke gevallen de cliënt uitnodigen voor een toekomstgerichte fantasie, in de hoop dat hij of zij zo meer inzicht
krijgt.” In het Luikse is er zelfs een professor die honderden operaties heeft uitgevoerd met lokale verdoving en onder hypnose. “Enkel bij cliënten die er vatbaar voor zijn, uiteraard. De wonden genezen dan sneller en er gaat minder bloed verloren. Bij chronische pijn en fibromyalgie wordt het trouwens ook toegepast. Studies over hypnose bij borstkanker wijzen dan weer op minder
angst, vermoeidheid, misselijkheid en stress bij de patiënten. En bij maag- en darmproblematiek kan het in de helft van de gevallen helpen bij het prikkelbaredarmsyndroom. Ook bij dermatologie wordt het toegepast. Bij alopecia bijvoorbeeld, hebben we vastgesteld dat de haargroei bij bepaalde patiënten door hypnose terugkomt. De huid is sowieso zeer gevoelig voor suggestie –
wanneer je een muntje op iemands hand legt en je vertelt dat het warmer wordt, kunnen er zelfs brandwonden ontstaan. Ook tandartsen worden opgeleid in het gebruik van hypnose omdat sommige patiënten bang zijn voor het prikje. Je kunt dan bijvoorbeeld zonder verdoving een tand uitboren. Voor pijnbestrijding zijn er dus heel wat mogelijkheden.”
'Bij alopecia hebben we vastgesteld dat
de haargroei bij bepaalde patiënten
door hypnose terugkomt. De huid is
sowieso zeer gevoelig voor suggestie'
'Er zou een regelgeving moeten komen
voor wie hypnose toepast binnen een
geneeskundig kader'
THERAPEUT OF CHARLATAN?
Maar hoe werkt hypnose nu precies? “Bij hypnose wordt de andere hersenhelft geactiveerd”, aldus Vanderlinden. “Normaal wordt vooral de linkerhersenhelft, met daarin het schrijf- en rekencentrum, geactiveerd. Bij hypnose is er meer activiteit in de rechterhersenhelft. Het logische, rationele denken valt wat weg en het creatieve wordt gestimuleerd. Zo krijg je meer toegang tot het onbewuste, wat ik de innerlijke wereld noem. In hypnose kan ik de cliënt bijvoorbeeld vragen hoe hij of zij het probleem wil aanpakken. ‘Leg het voor aan je hart of aan je verstand’, zeg ik dan. Je werkt dus heel exploratief.” Hypnose omvat altijd drie fasen. “Er is de inductie, die gebeurt onder andere door fixatie op een bepaald punt. Er wordt gezegd dat je ogen zwaarder zullen worden en vanzelf zullen dichtvallen. Maar het kan ook gebeuren door concentratie op de ademhaling. Vervolgens komt de verdieping,
waarbij de patiënt zich verplaatst naar een bepaalde situatie en zich helemaal ontspant. Tijdens de trance vindt vervolgens het medische of therapeutische werk plaats. Op het einde is er de deductie, waarbij de patiënt terugkomt naar het hier en nu.” Klinkt logisch, maar toch bestaan er wel wat misverstanden over hypnose. “Je bent niet in slaap en je verliest ook de controle over jezelf niet”, zegt Vanderlinden. “Vergelijk het met leren autorijden: de instructeur zegt wat je moet doen, maar je doet het wel helemaalzelf. Wie zich verzet tegen hypnose, zal daarom nooit onder hypnose kunnen worden gebracht.” Anderzijds is een klein deel van de mensen extreem vatbaar voor suggestie. “De motivatie van de cliënt en het vertrouwen dat die heeft in de therapeut zijn daarbij bepalende factoren.”
Dat hypnose de laatste jaren weer populair is geworden, heeft uiteraard gevolgen voor het aanbod. Steeds meer praktijken bieden hypnotherapie aan. En dat zijn lang niet altijd psychologen. “Mensen zonder al te veel opleiding mogen een praktijk in hypnotherapie beginnen en dat is toch een probleem”, stelt De Soir.
“Wie binnen een psychotherapeutisch of geneeskundig kader werkt, zou een diploma uit die sector moeten hebben. Wat niet wil zeggen dat we hypnose bij zogenaamde lekentherapeuten moeten verbieden. Iedereen mag voor mijn part een cursus hypnose volgen om te helpen bij relaxatie, tegen faalangst, noem maar op. Binnen een ongevaarlijke context heb ik daar geen probleem mee. Ik heb wél mijn bedenkingen als er claims worden gedaan die te maken hebben met een genezingsproces. Daar zou een striktere regelgeving voor moeten komen.” De reden daarachter ligt voor de hand: hypnose is niet helemaal zonder gevaar. De Soir: “Je kunt onder hypnose terechtkomen bij iets wat bijvoorbeeld in je kindertijd gebeurd is. Op dat moment heb je iemand nodig die vertrouwd is met diagnostiek en psychopathologie. Wanneer die kennis ontbreekt, gaat men voorbij aan de ware problematiek.”
“Het advies van de Hoge Gezondheidsraad zegt dat hypnose alleen kan toegepast worden door mensen die opgeleid zijn in de psychologie, geneeskunde, orthopedagogie of verpleegkunde”, vult Johan Vanderlinden aan. “De term hypnotherapeut zou eigenlijk verboden moeten worden, want veel hypnotherapeuten hebben geen basisopleiding in de psychologie of geneeskunde en zouden hypnose dus niet mogen toepassen.”
GEEN WONDERMIDDEL
Wat er ook van zij, hypnose kadert sowieso altijd best in een ruimere therapie. “Het is een goede schroevendraaier in de toolbox”, aldus De Soir. “Soms gebruik je het, soms beter niet. Het is situationeel inzetbaar, maar het is geen wondermiddel. Bij psychotische mensen of bij wie emotioneel labiel is, kan het bijvoorbeeld beter niet toegepast worden. Het heeft immers geen zin om iemand in trance te brengen als die persoon al last heeft om in de realiteit te blijven.” Hoe dan ook kunnen we maar beter afstand nemen van het mysterieuze dat aan hypnose verbonden is. “Hypnose moet gezien worden als een normaal fenomeen dat bij iedereen op natuurlijke wijze een paar keer per dag voorkomt”, zegt De Soir. “Het gevoel dat je krijgt wanneer je bijvoorbeeld terugdenkt aan die leuke vakantie kun je zien als een toestand van verhoogde aandacht. Als je die aandacht verbreedt, kun je door wat wij absorptie noemen in een soort van trance terechtkomen. Die wordt dan gebruikt om medisch of therapeutisch toe te passen, bijvoorbeeld bij pijnbestrijding of om te werken aan iemands zelfvertrouwen. Maar in se is het een heel natuurlijk verschijnsel.” Niets om bang voor te zijn, met andere woorden, al moet het, zo beklemtonen zowel Vanderlindenals De Soir, altijd binnen een medische en therapeutische context professioneel worden toegepast door iemand met kennis van zaken. Maar dat is uiteraard de evidentie zelve.
Erik de Soir, voorzitter Vlaamse Wetenschappelijke Hypnose Vereniging
Johan Vanderlinden, Psycholoog
Wat is hypnose en hoe werkt het precies?
Artikel verschenen op website van HELAN
HELAN Magazine
ONLINE (gratis beschikbaar): https://www.helan.be/nl/magazine/mijn-gezondheid/fit-in-je-hoofd/hypnose-psychotherapie/
Dr. Nicole Ruysschaert
Psychiater en hypnose-expert
Bij hypnose denk je misschien aan schimmige shows, of genezers die mirakeloplossingen beloven. Maar er bestaat ook zoiets als klinische hypnose, een doeltreffende tool in de psychotherapie, aldus dokter Nicole Ruysschaert. Zij is psychiater en als hypnose-expert ook actief als bestuurslid bij de Vlaamse Wetenschappelijke Hypnosevereniging (VHYP).
Wat is klinische hypnose of hypnotherapie?
Dr. Ruysschaert: “De term hypnotherapie is misleidend, want hypnose is geen therapie op zich. Je bekijkt het beter als een middel waarmee een psychotherapeut, psycholoog of arts jou kan helpen om een bepaald doel te bereiken.
Zo is hypnose bijvoorbeeld een doeltreffende methode voor:
• het verminderen van pijn en angsten
• de behandeling van verslavingen of bepaalde aandoeningen
• de behandeling van trauma’s
Belangrijk in dat geval is wel dat de hypnose uitgevoerd wordt door gediplomeerde zorgverleners, die hun specialiteit in de gezondheidszorg aangevuld hebben met een uitgebreide opleiding tot hypnosedeskundige.”
Hoe werkt hypnose precies?
Dr. Ruysschaert: “Hypnose wordt vaak gezien als een soort van slapen. Maar dat klopt niet. De verwarring is ontstaan door het Griekse woord ‘hypnos’, dat slaap betekent.
Het tegendeel is waar: in een hypnotische trance ben je net heel alert, en kan je je focussen op gewaarwordingen en herinneringen waar je in het normale bewustzijn geen toegang toe vindt.
Je kan hypnose beschrijven als een toestand van veranderd bewustzijn, waarin je brein actief aan het werk is. De gedachten en beelden die je in een hypnotische trance oproept, beïnvloeden ook je lichaam. Denk je bijvoorbeeld actief aan rustgevende situaties, dan ontspant je lichaam mee.”
Dr. Nicole Ruysschaert Psychiater en hypnose-expert:
"Je kan hypnose beschrijven als een toestand van veranderd bewustzijn, waarin je brein actief aan het werk is."
Waar kan hypnose bij helpen?
Dr. Ruysschaert: “Binnen de psychotherapie is hypnose een ideaal hulpmiddel om mensen met angsten en fobieën, eetstoornissen, bepaalde pijnklachten of een gebrek aan zelfvertrouwen te behandelen.
Ik geef het voorbeeld van een patiënte die bang was voor een medische behandeling die ze vroeger als pijnlijk had ervaren. We bereidden haar voor op die behandeling met hypnose, waarbij ze een cocon van veiligheid kon oproepen. Ze ging in haar verbeelding op reis terwijl ze haar lichaam toevertrouwde aan de zorg. Ze liet de interventieruimte in gedachten slapen. De hypnosesessie hielp haar om de angst voor de behandeling beter te kunnen hanteren.”
Wanneer werkt hypnose?
Dr. Ruysschaert: “Mensen met een rijke verbeelding kunnen veel bereiken met hypnose. Dat verklaart waarom het meestal ook heel goed werkt bij kinderen. Ze staan doorgaans makkelijker open voor nieuwe situaties en zijn minder sceptisch.”
Waar kan je als patiënt terecht?
Dr. Ruysschaert: “Overweeg je therapie waarbij hypnose toegepast wordt, informeer je dan eerst of de therapeut wel de juiste opleiding heeft gevolgd. Een master in de psychologie of geneeskunde of een bachelor in de gezondheidszorg, met een langdurige opleiding tot psychotherapeut is noodzakelijk. En daarbovenop ook een erkende hypnose-opleiding binnen het specifieke toepassingsdomein.
Rekent de therapeut hoge uurtarieven aan, zoals 150 tot 200 euro voor een sessie? Dan mag je een alarmbelletje horen rinkelen, want doorgaans kost een sessie 50 tot 80 euro per uur.
Hypnose is ook geen instant wondermiddel. Behandelaars die mirakeloplossingen beloven, zijn te wantrouwen. Alleen een geschoolde therapeut die grondig zoekt naar de basis van je probleem, kan het gewenste resultaat boeken.
Op de site van de Vlaamse Wetenschappelijke Hypnosevereniging (VHYP) vind je een lijst met betrouwbare hypnosedeskundigen.”
FACTCHECK. Maagband door hypnose: kan je echt afvallen met hypnotherapie?
Artikel verschenen (ONLINE) op de website van Het Laatste Nieuws
Op 12-7-2023
ONLINE beschikbaar (alleen voor abonnees): https://www.hln.be/wetenschap-en-planeet/factcheck-kan-je-echt-afvallen-met-hypnotherapie~a8d76338/
Maagbandhypnotherapie zit helemaal in de lift. Wij vroegen aan klinisch psycholoog en voorzitter van de Vlaamse Wetenschappelijke Hypnose Vereniging Erik De Soir en arts-psychiater dr. Nicole Ruysschaert of het echt werkt. © Shutterstock / Pixel-Shot
Maagbandhypnotherapie ook wel bekend als de virtuele maagband zit helemaal in de lift. Een techniek waarbij men met hypnose iemand minder doet eten. Hoe gaat zo'n maagbandhypnotherapie precies in zijn werk? En vooral, werkt het echt of is het een onbewezen fabel? Wij vroegen het aan klinisch psycholoog en voorzitter van de Vlaamse Wetenschappelijke Hypnose Vereniging Erik De Soir en arts-psychiater dr. Nicole Ruysschaert.
Trees Vandamme 12-07-23, 09:12
Opgepast voor lekenhypnotiseurs
”Onze vereniging is de enige in Vlaanderen die op een wetenschappelijke manier bezig is met de uitoefening van hypnose in medische of psychotherapeutische settings,” omkadert de psycholoog. Hij ziet de opkomst van lekenhypnothiseurs dan ook al jaren met lede ogen aan. “Deze mensen noemen zich hypnotherapeut, maar hebben vaak niet eens een opleiding in een gezondheidszorgberoep voltooid. Deze ‘hypnosecoaches’ schermen dan met methodes en certificaten van niet-geaccrediteerde opleidingscentra met ronkende namen, denk maar aan de ‘The London Guilt of Hypnosis’. De VHYP onderscheidt zich van deze groep behandelaars door alleen mensen met de juiste vooropleiding te gaan opleiden. “We voorzien een studie van 20 lesdagen, 25 uur verplichte supervisie, een eindwerk én controle op permanente bijscholing in het vakgebied. Enkel als de tool op de juiste manier wordt ingezet door geschoolde therapeuten, kan hypnose immers een meerwaarde betekenen.”
Klinisch psycholoog Erik De Soir. © Photo News
"Artsen mogen ook niet zomaar reclame maken voor het vullen van een tand of een darmoperatie"
Erik De Soir
In de medische wereld wordt hypnose inderdaad al ingezet als een waardevolle tool in een brede medische en/of psychotherapeutische behandeling – waarbij er gekeken wordt naar de patiënt in zijn geheel. “Dat is een heel andere invalshoek dan die van de vele ‘hypnotherapeuten’, die beweren tot zelfs ‘garanderen’ dat je na hun begeleiding zal stoppen met roken, vermageren, leert omgaan met depressies, angsten, trauma’s, etc. “Op bepaalde sites krijg je na 15 seconden rondsurfen al een pop-up met de vraag of je wenst opgebeld te worden,” aldus de klinisch psycholoog. Een eerste teken aan de wand dat je allesbehalve met een serieuze zorgverstrekker te maken hebt. “Artsen mogen ook niet zomaar reclame maken voor het vullen van een tand of een darmoperatie.” Iemand die zich ‘hypnotherapeut’ noemt zal trouwens sowieso uit het alternatieve circuit komen. “Want waarom zou een erkende arts, psychotherapeut of klinisch psycholoog deze niet-beschermde titel gebruiken?” Ook de tarieven verraden veel over de kwaliteit van de zorg die aangeboden wordt. “Ik heb al cliënten over de vloer gehad die meer dan 500 euro hadden betaald voor 3 ‘vermageringssessies’ onder hypnose. Echte zorgverleners zullen steeds de normale prijs van een psychologische consultatie hanteren.”
Hoe kan hypnose wél effectief ingezet worden voor gewichtsverlies?
“Hypnose is sowieso verfijnd maatwerk,” weet ook de ervaren hypnosebeoefenaar en psychiater Nicole Ruysschaert. “De essentie is om opnieuw de connectie met je lichaam te leren maken via een diep gevoel van ontspanning en openheid.” Veel mensen die kampen met gewichtsproblemen, zijn dit contact doorheen de jaren volgens de specialist kwijtgeraakt. “Hierdoor ontbreekt het hen vaak aan de intrinsieke motivatie om ongezonde leef- en eetgewoontes te doorbreken. En die is nochtans zo nodig.” Een klassiek voorbeeld is emo-eten, en daar dragen al die diëten volgens de expert alleen maar toe bij. “Veel mensen met problematisch eetgedrag zien hun eigen lichaam vaak niet graag. Hierdoor proberen ze niet vanuit zelfzorg en -liefde een gezonder eetpatroon te ontwikkelen, maar schakelen ze hun wilskracht in. Constant discipline moeten hanteren brengt echter heel wat spanning en stress met zich mee. Riedeltjes zoals ‘Ik mag niet’ die op dagelijkse basis door je hoofd spoken, zijn het recept bij uitstek voor minder zelfvertrouwen en meer nefast kortetermijngedrag.”
Psychiater Nicole Ruysschaert. © Photo News
Hypnose is wat dat betreft een mooie, nieuwe benadering. “Door terug verbinding met het eigen lichaam te maken, gaan cliënten opnieuw aanvoelen wat ze nodig hebben.” Echt proeven en genieten van elke hap op hun bord is daarbij cruciaal, met als resultaat vaak gezondere en kleinere porties. “Veel mensen met gewichtsproblemen zijn het gevoel van ‘voldaan zijn’ kwijtgeraakt doordat hun verzadigingshormoon Leptine niet meer goed functioneert.” Deze stof zit opgeslagen in vet – en hoe meer je ervan hebt, hoe resistenter je wordt. “In de rust van hypnose kunnen we de eigen grenzen opnieuw gaan ontdekken. Je voelt meteen dat die insteek van medidatief eten heel wat duurzamer is dan die brute suggestie van een knoop rond je maag spannen.” Hypnosesessies alleen zullen echter niet volstaan, en dat geldt trouwens evengoed voor de chirurgische gastric bypass. “Als je de 10 miles wilt kunnen lopen, zal je uiteindelijk ook die sportschoenen moeten aanbinden,” gaat de bekende psycholoog verder. Ook een gezonder lichaam verkrijgen via hypnotherapie zal alleen maar werken als je daarnaast ook aan de slag gaat met het inbouwen van gezonde voeding en beweging in je dagelijkse leven. “Pas als je rekening houdt met al deze facetten vanuit zelfzorg, ben je op weg naar échte duurzame verandering.”
VIJF VRAGEN AAN DE HYPNOSE EXPERT EN NIEUW BESTUURSLID:
Dr Jessie Delooz
Dr Jessie Delooz is psychiater en psychotherapeute (systeempsychotherapeute), coördinator van ‘De Binnentuin’ (Boutersem, België), Focusing-georiënteerd psychotherapeute (FOT), Focusingtrainer en –coördinator (erkend door TIFI). Als docent en supervisor verbonden aan de opleiding FOT (London Focusing Institute, UK) en de opleiding Focusing in Therapie (Focuscentrum Aaffien de Vries, NL) , docent in trauma- en rouwopleidingen (zoals o.m. voor het Postgraduaat Rouw- en Verliescounselor aan de Hogeschool PXL, de Trauma Informed Practice – opleiding van Konnektit en de C²Trauma2Peace opleiding waarvan ze co-organisator is) en, hypnosedeskundige (opgeleid in 10-daagse opleiding bij Ton Wilken en de VHYP).
Hoe kwam je ooit in contact met hypnose?
Als pas afgestudeerd psychiater en systeempsychotherapeut kwam ik in 1994 al in contact met hypnose. Ik begon toen te werken in een privé-praktijk waar we ons als team toelegden op psychotherapie met patiënten met een traumatische geschiedenis en dissociatieve symptomen.
Enkele jaren later volgde ik één van de eerste jaaropleidingen hypnose met Ton Wilken. Enkele van mijn medestudenten waren Hilde Hertecant en Ria Willemsen (VHYP-trainer en supervisor, voormalig VHYP bestuurslid).
Het werken met trancefenomenen bleef impliciet sterk aanwezig in mijn praktijk waar ik me specialiseerde in psychotherapie met complex en chronisch trauma.
Vier jaar geleden kwam ik via Erik De Soir in contact met de VHYP en besloot ik mijn opleiding tot hypnosedeskundige te voltooien. Het werd een boeiende opfrissing en uitbreiding van mijn kennis en meteen ook een aanleiding tot meer expliciet opnemen van de technieken.
Welke plaats neemt hypnose nu in je psychotherapeutisch werk in?
Ondertussen volgde ik ook een opleiding tot Focusing georiënteerd psychotherapeut (Gendlin). In mijn huidig werk integreer ik Focusing in mijn hypnotisch werk en hypnotische interventies in mijn Focusing georiënteerd werken. Het is een boeiende zoektocht naar verschillen, raakvlakken en hoe ik deze beide stromingen samen kan laten ‘dansen’ in functie van het psychotherapeutisch proces met mijn patiënten. De paper die ik schreef voor het behalen van de titel van hypnosedeskundige illustreert dit thema. Ook de lezing die ik voorafgaand aan de laatste Algemene Vergadering van de VHYP gaf, handelde over dit thema, omdat het ook voor vele VHYP-leden nog niet zo duidelijk is wat de raakvlakken en verschillen tussen hypnose en focusing zijn.
Wat wens je zelf nog te bereiken in het werkveld van de hypnose?
Ik zal met veel ‘goesting’ vervolgmodules blijven volgen. Daarnaast hoop ik een bijdrage te kunnen leveren door me verder te verdiepen in het inzetten van de Felt Sense bij hypnotische interventies en het integreren van Focusing en Hypnose. In de toekomst hoop ik deze kennis en expertise ook te mogen delen met cursisten.
Waarom word je lid van het bestuur?
Ik vind het belangrijk om hypnose de juiste wetenschappelijk onderbouwde plek te geven binnen het brede spectrum van evidence-based psychotherapie. VHYP doet hierrond belangrijk werk. Als arts ligt communicatie me ook nauw aan het hart. Heel veel leed van patiënten zou kunnen verminderd worden als artsen, verpleegkundigen, hulpverleners zouden opgeleid worden in het gebruik van positieve taal en ondersteunende (comfort) technieken die kalmering, pijnreductie en zelfhelend vermogen zouden stimuleren. Helaas verliezen deze bronnen van zorg met winst op lange termijn het voorlopig nog ten voordele van de op korte termijn meest winstgevende manier van werken.
Welke raad zou je aan de VHYP geven?
VHYP doet al heel veel voor leden onder vorm van relatief goedkope opleidingen. Ik vraag me af of daarnaast zeer laagdrempelige (eventueel kosteloze) korte ‘proeverijen’ in ziekenhuizen (vooral op afdelingen waar angstwekkende of pijnlijke, invasieve onderzoeken gebeuren), revalidatiecentra, artsenpraktijken en zelfs tandartspraktijken een mogelijkheid zouden zijn om nog meer interesse te wekken en zorgverleners te ‘infecteren’ met hypnose als waardevolle techniek.
Postgraduate lezing UZ Leuven
Op 28/6 was er een postgraduaat lezing van de dienst anesthesie Universitaire ziekenhuizen Leuven. Hartelijk dank aan Prof Dr Arne Neyrinck voor de organisatie. De zaal voor 100 deelnemers was volzet. Goed nieuws voor wie zich ingeschreven had en daar meerdere collega's kon ontmoeten. Op het programma stond "Een hypnotische reis van vertrek tot aankomst" door Dr Nicole Ruysschaert "Hypnose technieken in de anesthesie praktijk" door Dr Sabine Maes en "Meer dan woorden alleen" door Prof. Dr Barbara Breebaart.
OVERZICHT VAN DE VHYP-OPLEIDINGEN IN HET NAJAAR 2023 – VOORJAAR 2024
| 29 september 2023 | Werken met ideomotorische signalen |
| 29 september 2023 |
HYPNOSE BASISOPLEIDING Najaar 2023 (5 dagen) |
| 06 oktober 2023 | |
| 12 oktober 2023 |
Hypnotische Communicatie in Medische Settings najaar 2023 (5 dagen) |
| 27 oktober 2023 | Werken met delen, ego-toestanden en alters |
| 17 november 2023 | Hypnose bij chronische pijn |
| 20 november 2023 | Hypnose bij rouwverwerking - Basisdag |
| 12 januari 2024 | Psychotrauma behandeling deel 1: Stabilisatie en Egoversterking |
| 26 januari 2024 |
Hypnose bij psychotrauma behandeling: deel 2 - Confrontatie-Exploratie-Integratie |
| 23 februari 2024 |
Het gebruik van hypnose bij complex trauma en trauma-gerelateerde dissociatie (2 dagen) |
NIEUWE SYLLABUS BIJ DE VHYP BASISOPLEIDING
Collega's gaven onder andere volgende feedback:
"...het proeft als een zeer smakelijke maaltijd waarbij aan elke gang aandacht is besteed en met liefde bereid ... "vlot geschreven" " heerlijk als opfrisser" ...
Ton Wilken
“Het is oprecht een schitterend naslagwerk! Goed voor de "studenten"?, maar zeker ook voor de gevorderden. Het leest ook zo vlot, In deze tijden ook een meerwaarde?. Dank om je expertise te delen!
Prof Arne Neyrinck
"Absolute aanrader voor ieder die interesse heeft in oplossingsgerichte suggestietaal!"
Geert Lefevere
“Nicole het is een prachtig overzichtelijk en makkelijk te lezen boek. Ik raad het iedereen aan die meer wilt weten van hypnose!”
Prof Arine Vlieger
“Well-done Nicole, an excellent resource that will both educate and inspire!”
Andrew Armatas
"Toll, liebe Nicole!"
Claudia Reinicke
"Ik kan niet wachten om het te verslinden!"
Rik De Beul
"Top ik heb al veel aan jouw opleiding en supervisie gehad"
Heidi Pieters
"Hoe belangrijk telkens maar terug te keren naar de basis om van hieruit beter te kunnen improviseren en jouw eigen techniek te kunnen verrijken. Dank je wel om ons dit in herinnering te brengen."
Rene Bruynooghe
